Dzisiaj obchodzimy Dzień Bezpiecznego Internetu (DBI). Co roku w lutym cały świat staje ramię w ramię, aby promować bezpieczniejsze i bardziej odpowiedzialne użytkowanie technologii cyfrowej. Hasłem przewodnim roku 2023 jest „Razem na rzecz lepszego Internetu”. Z okazji 20. obchodów DBI, przedstawiamy po raz pierwszy nasz Indeks Dobrostanu Cyfrowego (DWBI). Jest to miara dobrego samopoczucia psychologicznego pokolenia Z w sieci.

Aby dowiedzieć się, jak wiedzie się nastolatkom i młodym dorosłym w Internecie (na różnych platformach i urządzeniach) oraz dostarczyć informacji naszemu nowopowstałemu Centrum rodziny, przeprowadziliśmy ankietę wśród 9000 osób w trzech grupach wiekowych z sześciu krajów. Opieraliśmy się na przeprowadzanych od ponad czterdziestu lat badaniach subiektywnego dobrego samopoczucia i dostosowaliśmy je do środowiska sieciowego, a nasz indeks opracowaliśmy na podstawie odpowiedzi od nastolatków (13-17 lat), młodych dorosłych (18-24 lata) oraz rodziców nastolatków mających od 13 do 19 lat. Nasi respondenci pochodzą z Australii, Francji, Niemiec, Indii, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych. Zapytaliśmy o narażenie młodych ludzi na szereg zagrożeń w sieci. Na podstawie udzielonych nam odpowiedzi obliczyliśmy DWBI dla każdego kraju oraz średni wynik dla sześciu państw, z których pochodzą respondenci.

Pierwszy odczyt DWBI

Pierwszy indeks DWBI dla wspomnianych sześciu państw wynosi 62. To w pewnym sensie przeciętny wynik, jeśli chodzi o skalę od 0 do 100. Jeżeli zaś chodzi o poszczególne kraje, najwyższa nota przypadła Indiom (68), natomiast Francja i Niemcy uzyskały rezultat poniżej średniej, który wynosi 60. Australia uzyskała DWBI na poziomie 65, Wielka Brytania zrównała się ze średnią uzyskując 62 punkty, a Stany Zjednoczone zdobyły 64.

Indeks wykorzystuje model PERNA, czyli wariację na temat istniejącej teorii dobrego samopoczucia ¹, która składa się z 20 stwierdzeń opisujących nastrój, podzielonych na pięć kategorii: pozytywne emocje (Positive Emotion), zaangażowanie (Engagement), relacje (Relationships), negatywne emocje (Negative Emotion) i osiągnięcia (Achievement). Na podstawie wszystkich swoich doświadczeń online z ostatnich trzech miesięcy, uzyskanych na wszelkich urządzeniach i aplikacjach, a więc nie tylko na Snapchacie ², respondenci zostali poproszeni o określenie, w jakim stopniu zgadzają się z każdym z 20 stwierdzeń. Przykładowo, jedno ze stwierdzeń w kategorii Zaangażowanie brzmi: „Jestem całkowicie pochłonięty/a tym, co robiłem/am w sieci”, natomiast w kategorii Relacje mamy stwierdzenie: „Byłem bardzo zadowolony/a z moich relacji w sieci” (pełny wykaz stwierdzeń DWBI znajduje się pod tym linkiem).

Rola mediów społecznościowych

Wynik DWBI dla każdego respondenta obliczaliśmy na podstawie ich poziomu zaangażowania wobec 20 stwierdzeń opisujących nastrój. Te rezultaty zostały pogrupowane na cztery kategorie DWBI: kwitnący (Flourishing, 10%), prosperujący (Thriving, 43%), średni (Middling, 40%) oraz walczący (struggling, 7%) (więcej informacji znajduje się w poniższej tabeli i wykresie).

Badania wykazały, że media społecznościowe mają ważny wpływ na cyfrowe samopoczucie przedstawicieli generacji Z, co nie jest zaskoczeniem. Ponad trzy czwarte respondentów (78%) odpowiedziało, że pozytywnie oddziałują one na jakość ich życia. Takie przekonanie wśród nastolatków (84%) i mężczyzn (81%) było jeszcze większe, w porównaniu z młodymi dorosłymi (71%) i kobietami (75%) z generacji Z. Opinia rodziców (73%) na temat wpływu mediów społecznościowych była niemal zbieżna ze zdaniem młodych dorosłych z generacji Z. Osoby z kategorii kwitnących uznawały media społecznościowe jako coś, co ma pozytywny wpływ na ich życie (95%), natomiast osoby walczące miały z grubsza odmienne zdanie (43%). Ponad jedna trzecia (36%) z grupy kwitnących zgodziła się ze stwierdzeniem: „Nie mogę żyć bez mediów społecznościowych”, na które pozytywnie odpowiedziało zaledwie 18% z grupy walczących. Proporcje te odwróciły się w przypadku stwierdzenia: „Świat byłby lepszym miejscem bez mediów społecznościowych” (wśród kwitnących 22% było za, a wśród walczących 33%).

Informacyjne Centrum rodziny

Rodziców pytaliśmy o ocenę narażenia ich nastoletnich dzieci na zagrożenia w sieci, a wyniki pokazują, że postawa dorosłych ma duży wpływ na sieciowe samopoczucie ich pociech. Nastolatki, których rodzice są na bieżąco z ich aktywnością w Internecie i mediach społecznościowych, wykazywały o wiele wyższy poziom dobrostanu cyfrowego, a ponadto cieszyły się większym zaufaniem ze strony rodziców. Zupełnie inaczej było w przypadku dorosłych, którzy rzadko interesowali się internetową aktywnością dzieci — te osoby znacznie lekceważyły narażenie nastolatków na zagrożenia (różnica niemal 20 punktów procentowych). Średnio 62% nastolatków (w wieku od 13 do 19 lat), którzy doświadczyli zagrożeń w sieci, opowiadało o tym swoim rodzicom. Badania wykazują jednak, że gdy owe zagrożenia stawały się poważniejsze, nastolatki mniej chętnie mówiły o nich rodzicom.

To i inne badanie zostały wykorzystane do stworzenia nowego Centrum rodziny Snap. Jest to zestaw funkcji zapewniających rodzicom, opiekunom i innym zaufanym osobom dorosłym informacje o tym, z kim ich nastoletnie dzieci kontaktują się na Snapchacie. Działa na całym świecie od października 2022 r. i umożliwia rodzicom przeglądanie listy znajomych ich dzieci, a także pozwala sprawdzić, z kim kontaktowały się w ciągu ostatnich siedmiu dni. To wszystko przy jednoczesnym poszanowaniu prywatności i niezależności nastolatków, ponieważ treści przesyłanych wiadomości nie są ujawniane. Ponadto Centrum rodziny zachęca rodziców do zgłaszania kont, które uważają za niepokojące. Wkrótce pojawią się nowe funkcje Centrum rodziny.

Głównym celem Centrum rodziny jest prowokowanie konstruktywnych rozmów na temat bezpieczeństwa w sieci oraz pielęgnowania cyfrowego dobrostanu między nastolatkami a ich rodzicami, opiekunami i innymi zaufanymi osobami dorosłymi. A czy jest lepsza okazja do przeprowadzenia takich rozmów niż Dzień Bezpiecznego Internetu?

— Jacqueline Beauchere, globalna dyrektor ds. bezpieczeństwa platformy

Nasze badanie na temat dobrostanu cyfrowego zawiera informacje o narażeniu przedstawicieli generacji Z na zagrożenia w sieci, ich relacje (szczególnie z rodzicami), a także refleksje na temat ich aktywności z okresu kilku miesięcy poprzedzających przeprowadzenie ankiet. W tym wpisie możemy jednak przedstawić zaledwie skrawek wniosków, jakie płyną z tego badania. Więcej informacji na temat Indeksu Dobrostanu Cyfrowego i badania znajduje się na naszej stronie internetowej, a także w tym objaśnieniu, zbiorze kluczowych wyników badania, pełnych wynikach badania, a także infografikach dla każdego z sześciu krajów: Australii, Francji, Niemiec, Indii, Wielkiej Byrtanii i Stanów Zjednoczonych.